مالکیت فکری نخستین بار در سال ١٣١٠ قانونی با عنوان قانون ثبت علایم و اختراعات در ایران تصویب شد که از علامت تجاری و اختراعات حمایت می کرد. بعد از آن در سال ١٣٤٨ در زمینه کپی رایت قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان تصویب شد که از حقوق پدیدآورندگان آثار علمی، ادبی و هنری حمایت می کند و اکنون نیز لازم الاجراست.

در رابطه با کسب و کارهای نوین و دانش بنیان ها امروز مالکیت فکری موضوعی بسیار مهم است چراکه با افزایش فعالیت این کسب و کارها شاهد کپی برداری و دزدی ایده های ثروت آفرین و ارزآور تویط برخی افراد سودجو هستیم. به عبارتی اکثر داشته های شرکت های دانش بنیان از جنس دارایی فکری هست بنابراین باید به طور دقیق این اموال فکری مدیریت و حمایت قانونی شوند. برای ورود به اقتصاد جهانی نیز باید با ادبیات خاص دنیای تجارت که یکی از عمده مباحث آن، حقوق مالکیت فکری هست، آشنا شد.

اما در این زمینه صندوق نوآوری شکوفایی از دریافت خدمات مالکیت فکری به شرکت‌های دانش‌بنیان برای تجاری سازی دستاورهای فناورانه، حفاظت و توسعه بازار محصولات و خدمات دانش‌بنیان در داخل و خارج حمایت می کند. دکتر سیاوش ملکی فر معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: خدمات مالکیت فکری که صندوق نوآوری و شکوفایی در سال جاری برای اولین بار از دریافت آن‌ها حمایت می‌کند «ثبت اختراع»، «طرح و نشان تجاری در داخل و خارج کشور»، «خدمات ممیزی» و «مدیریت دارایی‌های فکری» هستند. به گفته وی در بخش «ممیزی و مدیریت و ارزش‌گذاری دارایی‌های فکری» به عنوان یکی از مهمترین خدمات این حوزه، شرکت‌ها می‌توانند از ۳ خدمت «جستجوی دانش‌پیشین( Novelty Check)»،«نقض‌پتنت (Infringement)» و «تحلیل پتنت» استفاده کنند.

ملکی فر در توضیح خدمات «نقض پتنت» خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان صادراتی یا شرکت‌هایی که در آستانه صادرات محصولات و خدمات خود قرار دارند، می‌توانند با استفاده از خدمات «نقض پتنت» اطمینان یابند که فروش محصول، خدمت یا دانش فنی آن‌ها در کشور مقصد، موجب نقض حقوق مالکیت فکری سایر شرکت‌ها نمی‌شود. همچنین این شرکت‌ها می‌توانند با ثبت دارایی‌های فکری خود در مقاصد صادراتی، از بازارهای صادراتی خود پیشگیرانه حفاظت کنند. معاون صندوق نوآوری و شکوفایی درباره «تحلیل پتنت» نیز افزود: شرکت‌های دانش‌بنیانی که قصد توسعه محصولات فناورانه جدید دارند نیز می‌توانند با استفاده از خدمات «تحلیل پتنت»، شناخت عمیقی از آخرین وضعیت دانش و فناوری در حوزه‌های مرتبط به دست آورده و مسیر توسعه و اکتساب محصول را شتاب بخشند.

با حقوق مالکیت فکری بازگشت سرمایه دانش بنیان ها تضمین می شود
مالکیت فکری شاخه جدیدی از حقوق در ایران است که به کسب و کارهای نوپا، استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان مربوط می شود. اساس شکل گیری این کسب و کارها به ایده هایی بازمی گردد که توسط افراد شکل می گیرد و به دلیل ماهیت آنها امتیاز خلق ثروت را دارد. در سالهای اخیر که موضوع شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها و فعالیت آنها مطرح شده و نقش آنها در ثبات اقتصادی و ارزآوری به  اثبات رسیده است ایده های زیادی برای راه اندازی این کسب و کارها خلق شدند که رد این میان عده ای نیز برای کسب درآمد اقدام به کپی برداری کرده اند. این حرکت بهره برداری بدون اجازه از ایده های خلق ثروت است که باید برای مقابله با آن قوانین بسیار محکم تر و دقیق تری اجرایی شود.

از طرفی دیگر چون ثبت اموال فکری در ایران به منزله ثبت بین الملل نیست باید در عرصه بین امللی نیز برای حفاظت از مالکیت و دارایی های فکری کسب و کارهای نوین وارد عمل شد. این شرکت ها باید بدانند در عرصه بین الملل و بازارهای صادراتی می توانند بدون دغدغه کپی برداری اقدام به عرضه و فروش محصولات و خدمات خود کنند. در ایران پتانسیل های خوبی برای تولید محصولو خدمت دانش بنیان و نوین وجود دارد بنابراین وجود قوانینی که بتواند از ایده ها و روابط این شرکت ها در بازارهای داخلی و خارجی حمایت کند واجب و ضروری است. بدین ترتیب این شرکت ها می توانند از از طریق حقوق مالکیت فکری، فکر خود را به محصول تبدیل کرده و عرضه نمایند و یا از طریق انتقال نتایج تحقیقات خود به دیگران، سود کسب کنند و در این راه می توانند در سایه حقوق مالکیت فکری بازگشت سرمایه خود را تضمین کنند و راه را بر سوءاستفاده رقبا از اعتبار تجاری شرکت را ببندند. زیرا حقوق مالکیت فکری برای شرکت حق انحصاری به‌وجود می آورد و با کسب حمایت قانونی از مالکیت فکری هرچند برای یک مدت محدود، این مالکیت مانند یک مالکیت خصوصی و انحصاری برای شرکت خواهد بود. بنابراین کسب حمایت قانونی از دارایی‌های فکری موجب می‌شود تا یک شرکت دانش‌بنیان، مدعی مالکیت انحصاری دارایی‌های فکری باشد و از حداکثر پتانسیل این دارایی‌ها بهره‌مند شود.

در عین حال، بی توجهی به این امر موجب بهره برداری بدون اجازه دیگران از نتایج بدست آمده توسط شرکت شده و اعتبار آنان را مخدوش می کند. بنابراین اهمیت حقوق مالکیت فکری باید به درستی برای همگان، علی الخصوص تولیدکنندگان تشریح و تبیین بشود تا در پرتو آن بتوانند از حقوق خود دفاع نموده و از نتایج اقدامات خود بهره ببرند در این صورت و در صورت جهل به قوانین «مالکیت فکری» حقوق بسیاری از تولیدکنندگان نقض شده و باعث از دست رفتن انگیزه ی فعالان اقتصادی به ارائه فعالیتهای تحقیقاتی و تولیدی می شود.

 

ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر: