به فرآیند آزمایش و تجربهی سریع شیوههای کارآمد رشد کسب و کار در حوزه های بازاریابی و توسعهی محصول، هک رشد گفته میشود. هک رشد یا خلق رشد به مجموعهای از آزمایشها و اقدامات بازاریابی گفته میشود که با هدف رشد دادن یک کسب و کار انجام میشوند.»
هک رشد شاخهای کاملا جدید در حوزهی بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ است که تفاوت های زیادی با تکنیک ها و استراتژی های سنتی بازاریابی دارد. اصطلاح هک رشد تاریخ زیادی ندارد و نخستین بار در سال 2010 توسط شان الیس، کارآفرین برتر، سرمایه گذار فرشته و مشاور حوزهی استارتآپ، ابداع شد. الیس یک هکر رشد را اینگونه تعریف میکند:« او یک نیمه برنامه نویس – نیمه بازاریاب است که به سوال سنتی «چگونه برای محصولم مشتری پیدا کنم» سعی دارد پاسخ دهد.» چاد ریدرسون و ریموند فانگ نیز در کتاب خود با نام «هک رشد» در تعریف هکر رشد میگویند: یک بازاریاب خلاق و با استعداد که مشخصا روی رشدهای با مقیاس بالا تمرکز میکند. به طور کلی میتوان هک رشد را اینگونه بازتعریف کرد:« کاهش هزینهها و افزایش بازده بازاریابی با استفاده از میانبر از شیوه های سنتی و معمول جذب مخاطب و بازاریابی، به شیوه هایی با کارآیی، بازده و سرعت بیشتر.»
شان الیس بنیانگذار این اصطلاح و خود اولین هکر رشد نیز بود. شان در ازای دریافت پول و قسمتی از سهام، به کسب و کار های نوپا و استارتآپها در زمینه مارکتینگ کمک میکرد. شرکت هایی که با الیس همکاری داشتند، رشد زیادی در مدت زمان کوتاه تجربه میکردند. شان در مدتی کوتاه پس از ورود به یک استارتآپ، کل ساختار آن را بر اساس اصول و قواعد خود و به سمت رشد و توسعه بیشتر بازسازی میکرد. پس از به توسعه رسیدن استارتآپ، شان شرکت ها را رها کرده و به سراغ استارتآپ بعدی میرفت اما هیچ بازاریابی، حتی کسانی که در حرفه خود رزومه و سابقه درخشانی داشتند، نمیتوانستند موفقیت های شان را در شرکت هایی که او ترک کرده بود، تکرار کنند.
به نظر شان با وجود اهمیت کار بازاریاب ها در یک شرکت، برای موفقیت و رشد سریع استارتآپها به چیزی بیشتر از یک بازاریاب صرف در مراحل اولیه شرکت نیاز است. به نظر او تنها فاکتور مهم در شروع کار استارتآپ نرخ رشد آن است. شان متوجه شد چیزی که شرکت هایی که او آن ها را ترک میکرد نیاز دارند، بازاریاب نیست و بنابر این اصطلاح هکر رشد را ابداع کرد. هکر رشد قابل مقایسه و همچنین جایگزینی برای بازاریاب نیست. شان الیس در مورد هکرهای رشد میگوید:« هکر رشد کسی است که تماما فکر و اعمالش معطوف به هدف رشد سریع شرکت برنامه ریزی شده باشد. تمام تصمیم های یک هکر رشد در جهت خلق رشد است. برنامه ها و استراتژی های او در بازار تنها و تنها هدف رشد را دنبال میکند.» یک هکر رشد تمام جنبه های دیگر کسب و کار را نادیده میگیرد و تنها به رشد فکر میکند. بنابراین هکر رشد بیشتر در مراحل اولیه شرکت و علی الخصوص در استارتآپ ها به کار میآید زیرا رشد سریع مهم ترین هدف این مرحله است. در مراحل بعدی توسعه شرکت، رشد همچنان اهمیت فراوانی دارد اما دیگر اولیتاش آنچنان نیست که جنبه های دیگر شرکت را بتوان نادیده گرفت.
هکر در اصطلاح هکر رشد به معنای عمومی آن به کار نمیرود. هکر در واقع به معنای کسی است که از روشی غیر معمول به یک سامانه، هدف یا برنامهی مشخص میرسد. هکر رشد تنها به دنبال رشد سریع است و تنها هدف است که برای او اهمیت دارد نه نحوهی رسیدن به آن. یک هکر رشد مانند هکرهای فضای مجازی تنها به هدف خود میاندیشند نه وسیله آن؛ و برای رسیدن به هدف سعی دارند کمهزینهترین، کارآترین و سریع ترین راه را انتخاب کنند.