این روزها در سپهر اقتصاد جهانی، هیجان و شور و شوق زیادی در مورد استارتاپهای پلتفرم محور وجود دارد. استارتاپهای اینچنینی مایل هستند آینده خود را مانند شرکت هایی مثل فیسبوک، آمازون، ebay، اوبر و ... تصور کنند. اگر به رشد و گسترش دامنهی نفوذ و مشتریان چنین پلتفرم هایی نگاه کنیم متوجه میشویم که این کار، خیلی هم خیال پردازانه نیست.
اما ایجاد یک کسب و کار پلتفرم محور کار سادهای نیز نیست. دو اقتصاد دان، ریچارد اشمالینز و دیوید ایوانس، در مورد کسب و کارهای پلتفرم محور یا به عبارت دیگر، کسب و کاری که از طریق ایجاد ارتباط فیزیکی یا مجازی بین دو یا چند فعال در بازار ایجاد ارزش میکند، بیش از ده سال است که در حال تحقیق و بررسی هستند. این دو اخیرا کتابی تحت عنوان « پیوند دهنده، اقتصاد جدید پلتفرمهای چند وجهی» در مورد کسب و کارهای پلتفرم محور منتشر کردند.
اشمالینز، رئیس سابق و استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه ام آی تی و ایوانس، عضو گروه مشاوره اقتصاد جهانی و استاد دانشکده حقوق دانشگاه شیکاگو، از بیان سختیهای راه اندازی یک کسب و کار پلتفرم محور موفق به دلیل امکان ناامید کردن مخاطبان، نمیگذرند. این دو در کتاب خود میگویند:« کسب و کار پلتفرم محور یکی از سختترین انواع کسب و کار برای راه اندازی و در مسیر درست قرار گرفتن است. سرمایه گذار و تیم کسب و کار باید یک پازل سخت در مورد یک استراتژی مارکتینگ پیچیده را برای رو به راه کردن اوضاع کسب و کار خود، حل کنند.» در ادامه ۵ نکتهای که کسب و کارهای نوپای پلتفرم محور باید به آن توجه کنند ذکر خواهیم کرد.
این نکته تقریبا در مورد تلاش برای فهم درستی از بازار احتمالی کسب و کار شما است. قبل از شروع کسب و کار، بهتر است محیطی را که قرار است در آن به فعالیت بپردازید را از ۴ وجه زیر به دقت ارزیابی کنید زیرا داشتن تحلیل درستی از محیط، به درک درستی از فرصتهای ایجاد ارزش در این مدل از کسب و کار کمک خواهد کرد.
در این مرحله باید از ایدههای موجود در حوزهی پلتفرمها استفاده کرد و همچنین تا میتوانید باید ایده جدید در مورد کسب و کار خود تولید کنید. زیرا استفاده صرف از ایدههای موجود چیز جدیدی در اختیار مشتریان و مصرف کنندگان قرار نمیدهد تا آنان را به سمت کسب و کار شما هدایت کند. برای تسریع فرآیند ایده پردازی میتوان از ابزارهایی مانند کارتهای الگو، کارتهای چالش و مدل زنجیرهی ارزش استفاده کرد. در پایان فاز ایده پردازی بهتر است به حدود حداقل ۱۵ ایده مختلف در مورد کسب و کار خود برسید. با استفاده از روشهای مختلف ارزیابی ایده ها، آن ها را بر اساس معیارهایی مانند جذابیت در بازار، ایجاد مزیت های رقابتی و همچنین قدرت خود شما در بازار، رتبه بندی کنید و در نهایت یک یا دو ایده را که میخواهید به صورت عمیق پیگیری کنید، انتخاب کنید.
مرحله ارزیابی ارزش در ساخت یک کسب و کار پلتفرم محور اهمیت کلیدی دارد. در طراحی اکوسیستم پلتفرم شما از استراتژیهای تولید ارزش در مدل های کسب و کار پلتفرم محور استفاده میکنیم تا پاسخ سوالات زیر را بیابیم:
این بخش از راه اندازی کسب و کار اهمیت زیادی دارد زیرا شما باید ارزیابی ارزش درستی برای هر شرکت کننده در پلتفرم خود داشته باشید در غیر این صورت کسی به عضویت پلتفرم شما در نخواهد آمد. شما باید با روشهای نوآورانه، فهم درستی از کارهایی که باید برای موفقیت کسب و کار صورت بگیرد، هزینه و فایدهی مصرف کنندگان، تولید کنندگان و شرکای تجاری داشته باشید. بهتر است درک عمیقی از ارزیابی ارزش خود داشته باشید اگر مایل به سرمایه گذاری گسترده در نمونهی اولیه کسب و کار خود نیستید.
در این مرحله و پیش از ورود به دنیای استارتاپهای پلتفرم محور، شما باید به صورت جدی تر وارد مدل کسب و کار پلتفرم محور خود، با تمرکز بروی طراحی خدمات کلیدی در حوزه های زیر شوید:
همچنین شما باید توجه داشته باشید که از شما به عنوان صاحب این پلتفرم، چه انتظاراتی برای اداره و اجرای پلتفرم (مانند فعالیتهای کلیدی، منابع اصلی و تامین تکنولوژیهای کلیدی در کسب و کار) خواهد رفت. این نکته بسیار اهمیت دارد زیرا کمک میکند درک بهتری از هزینههای ایجاد و نگهداری کسب و کار خود داشته باشید.
در این فاز، در واقع ما ساختار و معماری کلی کسب و کار خود را با استفاده از روش های طراحی خدمات و روش های نوآورانه بیشتری را طراحی خواهیم کرد. داشتن درک کلی از معماری استارتاپ پلتفرم محو شما قبل از راه اندازی آن، کمک خوبی به قرار گرفتن در مسیر درست در بازار و به عبارتی جاافتادن در آن خواهد کرد.
در نهایت و پیش از ورود به دنیای کسب و کارها، باید به استراتژِی ورود به بازار خودتان توجه ویژهای داشته باشید و مدل کسب و کار پلتفرم محور خود را در یک چارت کلی جمع آوری کنید. این امر در مذاکره با سرمایه گذاران به شما کمک میکند آنان را به درک بهتری از ایدهی کسب و کار خود برسانید. شما باید موقعیت خود در بازار، اینفلوئنسرها و افراد تاثیرگذار در کسب و کار خود و استراتژیهای خود ( استراتژی بازار، استراتژی منابع وکیس های کسب و کار ) را تعریف کنید.
رعایت این نکته کمک بسیار خوبی در به دست دادن تصویری کلی از کسب و کار شما خواهد داد. با بررسی ویژگی ها و جزئیات کسب و کار خود، میتوانید درک بهتری از سرمایه مورد نیاز استارتاپ شما و چگونگی تاثیرگذاری در اینترنت داشته باشید.
