آیا بزرگترین اشتباهات تجاری تاریخ در صنعت فناوری و IT را می‌شناسید؟ با مرور دنیای فناوری با وقایعی روبرو می‌شویم که هضم و باورشان واقعاً سخت است. بررسی این وقایع ما را به این نتیجه می‌رساند که حتی معتبرترین و مبتکرترین شرکت‌های حوزه فناوری و صنعت IT که زمانی اسم و رسمشان، دنیا را فرا گرفته بود، می‌توانند با یک تصمیم اشتباه، دست به‌نوعی خودکشی بزنند و هر آنچه را طی سال‌ها رشته بودند، ظرف مدت کوتاهی پنبه کنند!
بزرگترین اشتباهات تجاری تاریخ فناوری، در قالب تصمیم‌گیری‌های مختلفی رخ داده‌اند. شرکت‌ها گاهی به دلیل تعلل در ورود به یک حوزه جدید و گاهی به دلیل از دست دادن فرصت خرید یک شرکت دیگر، سند نابودی‌شان را با دست‌های خودشان امضا کرده‌اند. گاهی هم تدوین استراتژی‌های نادرست یا ادغام‌های نسنجیده‌ی دو غول دنیای فناوری، آغاز پایان آن‌ها را رقم زده است.
مطمئناً برای شما همراهان تینت نیز جالب است که بدانید چه شرکت‌هایی در حوزه‌های فناوری و IT مرتکب بزرگترین اشتباهات تجاری شده‌اند و چطور این اتفاق افتاده است؟ در ادامه 7 مورد از مشهورترین این اشتباه‌ها را به اتفاق شما مرور می‌کنیم.
نام شرکت Excite در فهرست بزرگترین اشتباهات تجاری تاریخ، حضور ثابتی دارد! در سال 1999، موتور جستجوی Excite یکی از معروف‌ترین برندهای اینترنتی بود که فرصت طلایی خرید شرکت گوگل را با مبلغ 750 هزار دلار به‌آسانی از دست داد. لری پیج و سرگی برین، بنیان‌گذاران گوگل در ابتدا پیشنهاد فروش فناوری جستجوی جدیدشان را به قیمت 1 میلیون دلار به Excite ارائه دادند و زمانی که دیدند Excite علاقه چندانی به این پیشنهاد نشان نمی‌دهد، حاضر شدند این فناوری را با 250 هزار دلار تخفیف بفروشند اما Excite باز هم از این پیشنهاد، استقبال نکرد. سران این شرکت معتقد بودند آنچه گوگل می‌خواهد تحت عنوان فناوری جستجو به آن‌ها بفروشد، فقط یک الگوریتم است که حتی کارایی‌اش ثابت نشده و با همین استدلال، از خرید آن صرف‌نظر کردند.
این‌گونه شد که گوگل جهان را تحت سیطره خودش گرفت و اکنون حدود 367 میلیارد دلار ارزش دارد. Excite هم در سال 2004 با 343 میلیون دلار به Ask.com فروخته شد!
شرکت موتورولا در اواسط سال 2000، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تلفن همراه در جهان بود که مخصوصاً به‌واسطه عرضه مدل محبوب Razr، 22% از سهم بازار را در اختیار داشت. بااین‌حال، تعلل این شرکت در ساخت و عرضه گوشی‌های هوشمند یکی از بزرگترین اشتباهات تجاری بود که باعث شد ارزش سهام آن‌ها که در سال 2006، حدود 72 دلار بود، در سال 2009 و با 83% افت، به 12 دلار برسد. جالب است بدانید که موتورولا تا سال 2010، گوشی هوشمند تولید نکرد!
در سومین مورد از بزرگترین اشتباهات تجاری به شرکت بلاکباستر می‌پردازیم. شرکتی که در دهه 90 بیشتر از 9000 مرکز اجاره ویدئو و دی‌وی‌دی در سراسر جهان داشت و درآمدش نزدیک به 6 میلیارد دلار در سال بود.
در آغاز سال 2000، بنیان‌گذاران نتفلیکس، پیشنهاد فروش این استارت‌آپ تازه‌تأسیس را با قیمت 50 میلیون دلار به بلاکباستر ارائه دادند و بلاکباستر این پیشنهاد را رد کرد و درواقع همان‌جا نابود شد! حالا شرکت نتفلیکس حدود 152 میلیارد دلار می‌ارزد و جهان در سال 2010 و به‌واسطه اعلام ورشکستگی بلاکباستر، شگفت‌زده شد! البته شکی نیست که یکی از دلایل اصلی شکست این غول عرصه فیلم و بازی‌های ویدئویی، اِعمال سیاست جریمه‌های سنگین دیرکرد به ازای تأخیر در بازگرداندن فیلم‌های اجاره‌ای از سوی مشتریان بود.
ارزش شرکت Electronic Data Systems در سال 1979، حدود 1 میلیارد دلار بود. این شرکت تصمیم داشت برای عرضه نرم‌افزار روی یک شرکت کامپیوتری کوچک سرمایه‌گذاری کند. مایکروسافت یکی از نام‌هایی بود که در فهرست گزینه‌ها قرار داشت. اما EDS پیشنهاد 40 تا 60 میلیون دلاری بیل گیتس را که در آن زمان، جوانی 23 ساله بود، رد کرد و مرتکب یکی از بزرگترین اشتباهات تجاری تاریخ شد. حالا مایکروسافت، بیش از یک تریلیون دلار ارزش دارد!
تصمیم شرکت Digg نمونه دیگری از بزرگترین اشتباهات تجاری است. این شرکت در سال 2010 پیشنهاد خرید 200 میلیون دلاری گوگل را رد کرد و قسمت طعنه‌آمیز ماجرا اینجاست که دو سال بعد مجبور شد پیشنهاد 500 هزار دلاری شرکت Betaworks را بپذیرد!
افول Yahoo احتمالاً برای اکثر کاربران اینترنت، حتی آن‌هایی که سررشته چندانی از عالم فناوری ندارند، محسوس‌تر از موارد دیگر است. اگر سنتان قد دهد، حتماً حکمرانی یاهو بر اینترنت را به خاطر می‌آورید و احتمالاً خودتان هم در پیام‌رسان محبوب آن روزهای این شرکت یعنی یاهو مسنجر، حساب کاربری داشتید و پیش خودتان می‌گویید که یاد یاهو و آن چت‌روم‌های جالب و صدای نوستالژیک پی‌ام‌هایش بخیر!
شرکت یاهو که در سال 2000، حدوداً 125 میلیارد دلار ارزش داشت، از ابتدای هزاره‌ی جدید، وارد رکود شد و زمانی که جری یانگ، یکی از هم‌بنیانگذاران این شرکت به دلیل بی‌میلی سهامداران، پیشنهاد خرید 44.6 میلیارد دلاری مایکروسافت را نپذیرفت، رسماً میخ آخر را بر تابوب یاهو کوبید!
گاهی هم ادغام، زمینه‌ساز بزرگترین اشتباهات تجاری می‌شود. شاید ندانید اما AOL روزگاری یکی از شاخص‌ترین نام‌های اینترنت بود که شاید به‌واسطه مرورگر معروفش برای برخی کاربران ایرانی هم آشنا باشد. به‌عبارت‌دیگر، AOL را می‌توانیم گوگل زمان خودش بدانیم! در عصر ارتباطات اینترنتیِ Dial-Up، AOL پرتالی بود که بیشتر آمریکایی‌ها از طریق آن آنلاین می‌شدند و در سال 2002 با حدود 35 میلیون مشترک، در اوج قرار داشت.
مدیرعامل این شرکت یعنی استیو کیس در سال 1999 با مدیرعامل شرکت Time Warner یعنی جرالد لوین ملاقات می‌کند و در آن جلسه، ایده ادغام بزرگترین برندهای رسانه‌ای قدیمی و مدرن شکل می‌گیرد و بعد از چند ماه، بزرگترین ادغام تاریخ دنیای تجارت تا آن زمان با ارزش 350 میلیارد دلار بین شرکت‌های AOL و Time Warner انجام شد. اما پس از مدتی و بنا به دلایل مختلف، هر دو شرکت از این ادغام متضرر شدند و ارزش سهام آن‌ها حدود 100 میلیارد دلار اُفت کرد. هنوز که هنوز است این ادغام را به‌عنوان بدترین ادغام تاریخ و یکی از بزرگترین اشتباهات تجاری می‌شناسند!
با مرور برخی از بزرگترین اشتباهات تجاری تاریخ فناوری و IT، قطعاً شما هم به این فکر کرده‌اید که اگر فلان اتفاق نمی‌افتاد، چه می‌شد؟ مثلاً اگر Excite گوگل را با آن قیمت اندک می‌خرید، حالا چه جایگاهی داشت؟ اگر موتورولا زودتر تولید و عرضه گوشی‌های هوشمند را آغاز می‌کرد، سهم شرکت‌هایی مثل اپل یا سامسونگ از بازار جهانی چه تغییری می‌کرد؟ با وجود اطمینان از خطای تصمیم‌گیریِ سران شرکت‌هایی که مرتکب این اشتباه‌ها شدند، واقعیت این است که پاسخی قطعی برای پرسش‌هایی از این دست وجود ندارد.
اگر بخواهیم فهرست کاملی را از بزرگترین اشتباهات تجاری در حوزه فناوری و IT تهیه کنیم، قطعاً باید موارد دیگری را نیز در این فهرست بگنجانیم بااین‌حال ما در این مطلب تلاش کردیم تا به هفت مورد از مهم‌ترین و خواندنی‌ترین موارد اشاره کنیم که امیدواریم شما نیز از خواندن آن‌ها لذت برده باشید.
