رهبری از راه دور معمولا دو حس را برای کارمندان ایجاد میکند؛ برخی از اینکه کسی بهصورت مداوم روی کارهایشان نظارت ندارد، راضی و خشنودند اما گروهی دیگر معتقدند که با دورکاری، بهاندازه کافی از زحماتشان قدردانی نمیشود.
مدیران هم با چالش مشابهی مواجه هستند؛ زیرا دورکاری موجب میشود که افراد در انجام کارها کاملا مستقل باشند و فضای ارتباطی مدیران با آنها محدود میشود، یا کارها با تأخیر زمانی انجام میشوند. از دیگر مشکلات رهبری در زمان دورکاری، عدم توانایی در ایجاد انگیزه در کارکنان است. در این مقاله به چالشهای رهبری از راه دور پرداخته میشود.
رهبری از راه دور، مفهومی روبهرشد در اقتصاد جهانی، ساختار شرکتهای بینالمللی و ساختارهای ماتریسی است. شرکتها برای بالا بردن بازده، ساختارهایی را ایجاد کرده و سپس به بررسی عملکرد آنها میپردازند؛ در دنیای مدرن، رهبری از راه دور یکی از ساختارهایی است که مورد توجه سازمانها قرار گرفته است.
رهبری از راه دور، با چالشهایی نظیر عدم ملاقات و گفتگوی رودررو، کاهش قدردانی مداوم از کارکنان، مشکلاتی در زمینه زمانبندی و دستیابی به نتایج همراه است و نیاز به آموزش، راهنمایی و هدایت دارد. برخلاف نظر عدهای، رهبری در زمان دورکاری فقط به تماسهای تصویری و گزارش عملکرد محدود نمیشود و باید بهدقت مورد بررسی قرار گیرد، عدم مدیریت صحیح در این زمینه میتواند به آسیبهایی از قبیل کاهش انگیزه و عدم عملکرد مناسب و در نهایت عدم دستیابی به هدف و نتیجه منجر شود.
رهبری از راه دور در صورتی به نتایج مطلوب میرسد که مدیر بیشتر از شرایط حضوری، برای ارتباط با کارمندان وقت و انرژی صرف کند؛ به این منظور مدیر باید در سه جنبه آموزش ببیند:
مهمترین گام در رهبری از راه دور ایجاد اعتماد متقابل با کارمندان است؛ به این شکل که ابتدا باید رابطه بسیار قوی با آنها ایجاد کرده تا بتوانید روابط کاری مؤثری داشته باشید. البته این به معنای دوست شدن با افراد نیست بلکه باید کارمندانتان را بشناسید، دلیل حضور آنها را در سازمان بفهمید، دلیل علاقه آنها به شغل مورد نظر را بپرسید و در زمینههای گوناگون مثل هنجارها، ارزشها، عقاید، ذهنیت، رفتارها، فرهنگ، روابط و علایق با هم صحبت کنید.
رابطه قوی با افراد میتواند دستیابی به هدف را تضمین کند. از آنجایی که در رهبری از راه دور، امکان برقراری ارتباطات فیزیکی و دیداری کم میشود، مدیران باید از طریق ایمیل، تلفن و گاهی تماس تصویری با کارمندان خود در ارتباط باشند؛ به این صورت علاوهبر بالا رفتن اعتماد بین طرفین، عملکرد و بازده افراد نیز افزایش مییابد.
جلب اعتماد زمان زیادی میبرد، اما سرمایهگذاری موفقی در پیشبرد اهداف شماست. در رهبری از راه دور، مدیر باید با کارمندان ارتباط برقرار کرده و برای جلب اعتماد و شناخت آنها بکوشد و در این موضوع تداوم و تلاش مستمر داشته باشد.
دومین مرحله از رهبری در زمان دورکاری، قدردانی و ایجاد انگیزه است. افزایش انگیزه کارکنان به عوامل زیادی بستگی دارد؛ یکی از مهمترین عوامل، مدیریت سازمان است. تحقیقات نشان میدهند که معمولا افراد بهدلیل مدیریت خوب یک سازمان به همکاری خود با آنجا ادامه میدهند.
ایجاد انگیزه یکی از ویژگیهای مدیر خوب است. انگیزه، دلیلی است برای ماندن افراد در شغل مورد علاقهشان یا شغلی که در آن مهارت دارند. وقتی یک رهبر بتواند اهدافی برای شرکت، گروه، افراد و شغل تعریف کند، کارمندان با وفاداری و انگیزه بیشتری به فعالیت میپردازند.
فقدان هدف معین، عدم تشویق و تقدیر از سمت مدیر، موجب دلزدگی کارکنان و ترک سازمان مورد نظر میشود. شما بهعنوان یک رهبر با ایجاد اعتماد و انگیزه، میتوانید در جهت پیشبرد اهداف و افزایش بازده افراد گام بردارید. رهبری در زمان دورکاری، وقتی به موفقیت میرسد که مدیر از طریق تعریف و تمجید، قدردانی و ایجاد اعتماد در افراد انگیزه لازم را بهوجود آورد.
تأثیرگذاری یکی از خصوصیات رهبران موفق است. با مهارت نفوذ روی دیگران میتوانید اعتبار و قدرت بیشتری برای خود کسب کرده و افراد را برای انجام کارها ترغیب کنید. وقتی کارمندان در محیط کار حضور دارند، تحت تأثیر همکاران، مدیران یا گروههای بخشهای دیگر سازمان تحت تأثیر قرار گرفته و فضای رقابتی آنها را به انجام بهتر کارها ترغیب میکند.
در زمان دورکاری، یک رهبر از راه دور باید بتواند بهتنهایی روی کارکنان تأثیر بگذارد و به آنها جهت بدهد. مدیر میتواند برای تأثیرگذاری بیشتر از کانالهای رسمی یا غیررسمی مانند اعتماد متقابل، اقتدار و ایجاد ارتباط استفاده کند.
رهبری در زمان دورکاری، نیازمند آموزش و کسب مهارتهای لازم برای تأثیرگذاری بیشتر است. رهبران دورکار باید برای حفظ بودجه سازمان و دستیابی به هدف از تمام مهارتهای خود برای بالا بردن بهرهوری افراد استفاده کنند و در جلسات و تماسهای تصویری با رفتار و گفتار خود در کارکنان انگیزه ایجاد کنند. برای اینکه مدیری تأثیرگذار باشید، به تجربه، دانش و هدف مشخص نیاز دارید و باید افراد و عوامل تحریککننده آنها را بشناسید.
ایجاد فضایی لذتبخش برای گفتگو و تعامل میتواند به شما در رهبری از راه دور کمک کند. رهبر دورکار، باید بتواند روی مدیران داخلی، سرپرست گروهها و کارکنان تأثیر بگذارد و از انعطافپذیری و اعتبار برخوردار باشد. در گفتگوها و تعاملات فضایی ایجاد کنید که اقتدار شما حفظ شود و در عین حال افراد فضای بحث و اظهار نظر داشته باشند.
یکی از مهمترین اصول رهبری از راه دور، روشنگری در زمینه فرایند و اهداف سازمان است. در زمان دورکاری کارمندان باید توقعات شما را بدانند و در خانه نیز همانند محیط کار، فعالیت مفید داشته باشند.
رهبری در زمان دورکاری، نیازمند ایجاد ارتباطات متقابل بین مدیر و کارمندان است. شما باید بهعنوان یک مدیر ارتباط خود را با تکتک افراد سازمان حفظ کرده، در مورد وظایف و نتایج کارها با آنها گفتگو کنید و فضایی برای اظهار نظر و بیان ایدههای آنها را فراهم آورید.
رهبری از راه دور، مستلزم آشنایی مدیر سازمان با تکنولوژیهای مدرن است. شما برای برقراری ارتباط، تقسیم وظایف و توضیح فرایند کاری نیازمند آشنایی با فناوریهای بهروز هستید؛ بنابراین سطح دانش خود را در این زمینه گسترش دهید.
رهبری در زمان دورکاری، نیازمند نظارت بر کار افراد است. کارکنان باید در زمینه انجام کارها، دستیابی به هدف و برآورده کردن انتظارات مدیر تلاش کنند و مدیر هم باید با قدردانی و تقدیر، بازده کاری آنها را بالا ببرد.
اگر چه رهبری در زمان دورکاری بهصورت مجازی انجام میشود اما یک مدیر خوب باید فضایی پویا و انعطافپذیر برای کارکنان ایجاد کرده تا آنها بتوانند با بیان ایدههای خود در جهت پیشبرد اهداف و انجام کارهای گروهی سازنده گام بردارند.
مدیران برجسته بهسرعت میتوانند با تغییرات سازگار شده و استراتژیها و روشهای لازم را اعمال کنند. در زمان رهبری از راه دور، شما باید برای مشکلات و نگرانیهای کارمندان راهحلی سریع و مناسب پیدا کرده و آنها را برای انجام وظایف ترغیب کنید.
شما بهعنوان سرپرست تیم، در زمان دورکاری باید علاوهبر تعیین خط مشی و استانداردها، به تقویت روابط افراد نیز بپردازید. در این دوران سعی کنید که با افراد هر گروه جلسات جداگانه داشته باشید و در مورد پیشنهادات و روند انجام کارها با هم گفتگو کنید.