زیست بوم کارآفرینی: پدیده ای جدید برای مقابله با بیکاری

 مفهوم انجام یک کار در زمان معین و گرفتن دستمزد به اندازه آن کار مشخص و معین بود اما در عصر ماشینی و مدرن کنونی، کار کردن به مفهوم تولید شناخته شده است و در این فرآیند تولید هر محصول در هر ساعت و با هر درآمدی می تواند یک شغل قلمداد شود حتی کسب و کار خانگی نیز به عنوان شغل محسوب می شود.
با سیطره عصر دیجیتال در جهان، تعریف از کسب و کار و شغل نیز گسترش یافت و اینترنت ابزاری برای توسعه اشتغال شد اما اینک کسب‌ و کار خانگی (HBB) یا HOME-BASED BUSINESS در جهان به عنوان یکی از شاخص های اقتصاد کوچک بازده مورد توجه اقتصاد دانان قرار گرفته است.
این روزها کسانی هستند که با یک گوشی هوشمند کارهای بزرگ اقتصادی می کنند و می توانند به عنوان هماهنگی بین معرفی کالا و فروش اقدام کنند که این نوع رویکرد به اقتصاد و کسب و کار خانگی نیز رونق بخشیده است.
اکوسیستم (زیست­ بوم) کارآفرینی و اشتغال پدیده ای جدید برای مقابله با بیکاری نسل جوان است که می تواند چالش های بیکاری را برای نسل دانش آموخته دانشگاهی رفع کند.
کارشناسان اقتصادی بر این عقیده اند که «سازمان یافتن یک اکوسیستم کارآفرینی به حداقل یک دهه تلاش و تعهد و حضور مفید همه اجزا نیاز دارد». 
در عادی ترین حالت برای رقم زدن یک اکوسیستم کارآفرین، بخش های دولت و سازمان‌های دولتی به منظور بسترسازی و فراهم کردن زیرساخت های محیط کسب و کار، شرکت‌های بزرگ، سازمان‌های خیریه، حمایت کننده، رسانه ها، سرمایه گذاران، مشتریان، سازمان‌های واسطه و تشکیلات صنفی و شتاب دهنده‌ها دخیل هستند. 
از اینرو گسترش استارتاپ ها و ایده شو برای ایجاد کسب و کار یکی از مهمترین مولفه های تجارت الکترونیک در اکوسیستم کارآفرینی است که جوانان را به سوی خود جلب کرده است.
استارتاپ(Start-Up) رویکرد و مفهومی ا‌ست که در کمتر از یک دهه توانسته است در دنیای کارآفرینی، انقلاب بزرگی کند اینکه بتوان بر اساس یک ایده درآمدزا، سیستم یا سازمانی را متولد کرد و به آستانه رشد و سرمایه گذاری رساند.
 
ویژگی های استارتاپ ها
استارتاپ ها ویژگی های خاصی مانند ارزش آفرینی، دانش قوی و علم به روز دارند که بیشتر آنها از این ویژگی ها برخوردارند.
ارزش آفرینی، مهمترین ویژگی استارتاپ هاست. یک استارتاپ باید ارزشی جدید ایجاد کند و به پایداری اعضا برسد. پایداری اعضا در استارتاپ ها نیازمند تامین بسترهای مورد نیاز در این مجموعه کسب و کار جدید است.
استارتاپ ها فعالیتی فرصت جو و به دنبال فرصت های جدیدند، اما فرصت طلب نیستند. استارتاپ هاگاهی اوقات به سمت رقابت می روند و خاصیت فرصت جویی دارند اما به دنبال فرصت طلبی و ضایع کردن حق دیگران نیستند. همچنین استارتاپ‌ها مقیاس پذیر نیستند ولی ممکن است در آن ها مقیاس های خاصی وجود داشته باشد. یکی دیگر از خصوصیات استارت آپ‌ها این است که ابتدا در هاله ای از ابهام قرار دارند و آینده کاری آن ها مبهم است.
به طور معمول استارتاپ ها کسب و کارهای کوچکی هستند که دوران رشد و نمو را باید سپری کرده تا بتوانند به یک درخت تناور تبدیل شوند. امروزه در تمامی دنیا استارتاپ ها در حوزه های مختلف شکل گرفته و دیدگاه جدیدی در ارتباط با کارآفرینی را ایجاد کرده اند. استارتاپ ها در بسیاری کشورها توانسته اند خدمات و فناوری های جدیدی را ارایه دهند و شرکت های دانش بنیان برخوردار از استارت آپ، تولید محصول، خدمت و ارزش افزوده بالایی برای خود و کشورشان ایجاد کرده اند.
ضرورت حمایت اولیه از استارتاپ ها
استارتاپ نوعی کسب و کار است که با بهره گیری از فناوری بدون محدودیت زمانی، مکانی و جغرافیایی فعالیت و می تواند در یک لحظه به صدها نفر در نقاط مختلف دنیا خدمات ارایه کند. استارتاپ، برای تسریع امور نیاز به بودجه زیادی در ابتدای کار دارد و در این راستا حمایت اولیه از یک استارتاپ بسیار مهم است.
تمامی استارتاپ ها و تبدیل ایده به ثروت نیازمند ریسک پذیری بسیار بالاست و در استارتاپنقش شتاب دهنده یک عامل بسیار مهم بوده و مسئولیت بسیار سنگینی دارد که بتواند بحث آموزش، مونیتورینگ، حمایت های مالی و غیره مرتبط با استارتاپ ها را با هدف تبدیل به کسب و کار انجام دهد.
برای تبدیل ایده های منحصر بفرد موجود در استارتاپ ها برخوداری از یک تیم قوی ضروری است. همچنین خوش بینی، انگیزه بالا، توانایی تشخیص نیاز بازار، رهبری و مدیریت پروژه، شناخت موضوعات و فرصت ها در حوزه های مختلف برای فعالیت استارتاپی بسیار مهم است.
استارتاپ ها در همه حال با موفقت همراه نیستند و در برخی امور حتی ایده های ناب هم به شکست منجر می شود. مشکلات بازار، مدل کسب و کار، تیم مدیریتی ضعیف، تمام شدن پول و سرمایه (بیشتر استارتاپ ها گریبانگیر این موضوع هستند) و نبود فضای امن کسب و کار از مهمترین عوامل شکست استارتاپ هااست.
سوق دادن جوانان به سمت اقتصاد دانش بنیان 
براساس تاکید معاون علمی و فناوری رییس جمهوری دوران صنایع بزرگ با دودکش های بلند گذشته و باید به سمت اقتصاد دانش بنیان و ارزش آفرین حرکت کرد.
سیر تحول نظام های اقتصادی جهان نشان می دهد 3 دوره متفاوت شامل کشاورزی، صنعت و اقتصاد دانش بنیان در دنیا سپری شده است.
بعد از دوران کشاورزی و سپری شدن انقلاب صنعتی وقتی محیط زیست با مخاطره مواجه شد افرادی در قالب فعالیت های دانش بنیان به دنبال راهکارهایی برای رفع مشکل اقتصادی همراه با حفظ محیط زیست و فضای عمومی زندگی مردم افتادند.
علم و دانش تفاوت اصلی اقتصاد دانش بنیان با اقتصادی متکی بر منابع و ذخایر زیرزمینی است. در ایران خوشبختانه پایه اولیه تولیدات علمی دردو سه دهه ابتدایی انقلاب اسلامی اتفاق افتاد و با گسترش مراکز آموزشی در دهه نخست آموزش تقویت شد.
ایران در دهه های دوم و سوم انقلاب اسلامی در حوزه پژوهشی، تولید یافته ها و مقالات علمی با رشد چشمگیری به رتبه 16 دنیا رسید. لازمه بهره مندی از دانش، یافته ها و پژوهش های علمی مراکز دانشگاهی در زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تبدیل آن ها به محصول، کالا، راهکار و ابزار هدفمند است.
با توجه به اهمیت دانش و پژوهش در کشور در کنار تغییر نام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز ایجاد شد. هم اینک اکوسیستم اقتصاد و اکوسیستم دانش بنیان نیازمند توجه ویژه به فرهنگسازی روش های کارآفرینی نوین و جدید است. اگر در گذشته به منابع و مواد خام و نیروی انسانی فیزیکی تکیه شده بود، اما امروزه این روش ها تغییر کرده و شیوه های کسب درآمد عوض شده است.
امروزه پارک های علم و فناوری، مراکز رشد، بنیاد نخبگان، مراکز نوآوری و شکوفایی زمینه گذار از مشاغل دولتی به مشاغل بخش خصوصی و کارآفرینی جدید را فراهم می کنند.
در حال حاضر 5 میلیون دانش آموخته دانشگاهی وارد چرخه اقتصادی کشور شده اند که در سیستم دولتی به کارگیری آن ها ممکن نیست. برای همین الزام است تا به منظور تامین زیرساخت ها، فرهنگ سازی و حمایت از بسترهای فکری و اندیشه ای در راستای انتقال از مشاغل دولتی به بخش خصوصی اقدام لازم صورت گیرد.
موفقت در این حوزه نیازمند فرهنگسازی و برقراری تناسب در قوانین است زیرا نمی توان با قوانین تجارت سال 1338 در روزگار کنونی برخورد کرد. در هنگام ایجاد کسب و کارهای جدید باید مشاغل سنتی را از مخاطره مخافظت کرد تا آسیبی به آنان نرسد.
فرهنگسازی: نیاز اصلی فعالیت های استارت آپی
نهادینه شدن تفکر فعالیت استارتاپ ها در مجموعه های اجرایی از مهمترین برنامه های در دستور کار معاونت علم و فناوری رییس جمهوری، پارک علم و فناوری و بنیاد نخبگان است. باید زیرساخت های لازم برای ارایه ایده های دانش آموزان با هدف خلق ثروت مبتنی بر دانش فراهم شود. 
همچنین نهادینه کردن فرهنگ دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان بین جامعه مخاطب دانش آموزی و دانشجویی رفع بسیاری مشکلات حزوه استارتاپ ها را به دنبال دارد. در این بخش معاونت علم و فناوری رییس جمهوری نظر بسیار مثبت و حمایتی داشته و به راه اندازی استارتاپ هاتاکید دارد. همچنین معاون علمی و فناوری رییس جمهوری اعتقاد دارد که استارتاپ راه برون رفت از اقتصاد نفتی و هدایت به سمت اقتصاد دانش بنیان است. امید است فرهنگسازی در این حوزه تقویت سود تا بتوان جلوی مقاومت ها و مخالفت های این نوع کسب و کار را گرفت.
ضرورت ایجاد کارآفرینی بر مبنای کسب و کارهای نو 
یکی از ملزومات به وجود آمدن استارتاپ ها، کارآفرینی بر مبنای کسب و کارهای نو است که مشاهده می شود در عمل این طور نیست. روحیه کارآفرینی به عنوان یک حرفه یا یک مسیر شغلی نگرسته نمی شود و باید فرهنگ ریسک پذیری تقویت شود تا بتوان در کنار کارآفرینی به ارزآوری دست یافت. به عنوان نمونه با تقویت فعالیت استارتاپی در حوزه صنایع دستی می‌توان ضمن کارآفرینی از هنرمندان حمایت و درآمدزایی و ارزآوری را افزایش داد.