اخیراً شبکه‌های اجتماعی همه‌گیر شدند و همۀ افراد این امکان را پیدا کردند که در تلفن همراه خود با تمام جهان در ارتباط باشند. این ارتباط مداوم مردم با شبکه‌های اجتماعی باعث شد هر تولیدکننده یا ارائه‌دهندۀ خدمات به این فکر بیفتد که برای معرفی و تبلیغ کالاها و خدمات خود از این امکان بهره بگیرد.
در ادامه به برخی از دلایل مهم‌بودن شبکه‌های اجتماعی برای کسب‌وکارها و به‌خصوص استارتاپ‌ها اشاره می‌کنیم.
شاید این نکته برای کسانی که می‌خواهند به عنوان استارتاپ خدمات دیجیتال برای کسب و کارهای سنتی کار کنند سخت باشد. اما این موضوع برای کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌ها یک مزیت محسوب می‌شود.
کسب و کارهایی با محوریت تکنولوژی و فناوری اطلاعات با استفاده از شبکه‌های اجتماعی مخاطبان جوان خود را بهتر جذب می‌کنند. همچنین به دلیل استقبال و سرعت زیاد پیوستن مردم به شبکه‌های اجتماعی بیشتر از کسب و کارهای سنتی در معرض دید و توجه قرار می‌گیرند.
شبکه‌های اجتماعی به دلیل دوطرفه‌کردن ارتباط بین صاحبان کسب و کار و مردم، تأثیر چشمگیری در تغییر پلتفرم‌ها و روش‌های تبلیغات در جهان داشتند. به طوری که روز به روز عرضه و تقاضای تبلیغات در دنیای دیجیتال بیشتر شد و افراد و کسب و کارهای بیشتری به این موج پیوستند.
کسب‌وکارها با استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به سرعت از ارائۀ کالا و خدمات بازخورد بگیرند. میزان استقبال از پروفایل‌های کسب و کارها در شبکه‌های اجتماعی تا حد چشمگیری می‌تواند میزان رضایت مشتریان را نشان بدهد.
انواع کامنت‌ها، پیام‌ها، میزان به‌اشتراک‌گذاری پست‌ها و... تصویر روشنی از علایق و نظرات و انتقادات مخاطبان و مصرف‌کنندگان به صاحبان کسب‌وکارها ارائه می‌دهد.
شبکه‌های اجتماعی امکانات بسیاری برای فروش و ارائۀ مستقیم کالا در اختیار می‌گذارند. این موضوع محبوبیت آنها را برای انواع کسب و کارها بیشتر می‌کند.
افراد به تنهایی یا با یک گروه کوچک تا کسب و کارهای بزرگ می‌توانند از طریق شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم کالا و خدمات خود را ارائه کنند. یا کسب و کارهای آفلاین می‌توانند موازی با فعالیت‌های آفلاین فروش کالا و خدمات، امکانات فروش آنلاین را هم به وجود بیاورند.
قبل از هر چیز باید مخاطب خود را بشناسید و هدف خود را برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی مشخص کنید.
با توجه به زمینۀ کاری کسب و کارتان باید بررسی کنید که مخاطب‌تان بیشتر در کدام شبکۀ اجتماعی حضور دارد.
فهمیدن این موضوع به ترسیم پرسونا و تعیین استراتژی محتوای دقیقی دارد. مشخص شدن پرسونای مخاطب به شما کمک می‌کند راحت‌تر به مشتری‌های بالقوه نزدیک شوید. و تبلیغات هدفمندتری داشته باشید.
برای بررسی این موضوع بهتر است به دنبال پاسخ پرسش‌های زیر باشید:
با بررسی این موارد و پاسخ دادن به این پرسش‌ها حالا می‌توانید به سراغ شناخت شبکه‌های اجتماعی بروید.
در ادامه، شبکه‌های اجتماعی، تأثیر آنها و میزان طرفداری مردم از این رسانه‌ها را بررسی می‌کنیم:
اطلاعاتی که در ادامه ارائه می‌کنیم، آمار جهانی استقبال از شبکه‌های اجتماعی است. این آمار بر اساس تعداد کاربران فعال شبکه‌های اجتماعی به دست آمده است.
فیسبوک؛ 1.65 میلیارد کاربر فعال ماهانه
یوتیوب؛ 1 میلیارد کاربر
پینترست؛ 100 میلیون کاربر
اینستاگرام؛ 400 میلیون کاربر فعال ماهانه
لینکدین؛ 433 میلیون کاربر فعال
توییتر130؛ میلیون کاربر فعال
گوگل‌پلاس؛ 300 میلیون کاربر
همان‌طور که می‌بینید فیسبوک با اختلاف، بیشترین طرفدار را در شبکه‌های اجتماعی در جهان دارد. پس از فیسبوک، یوتیوب پرطرفدارترین شبکۀ اجتماعی است.
البته این اعداد نباید تنها معیار شما برای انتخاب شبکۀ اجتماعی کسب و کارتان باشد. میزان توجه کاربران به هر شبکۀ اجتماعی با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی و قوانین موجود در کشورهای مختلف متفاوت است.
در ادامه با توضیحاتی دربارۀ جایگاه شبکه‌های اجتماعی، دربارۀ تفاوت و میزان توجه به آنها به نکته‌هایی اشاره می‌کنیم:
فیسبوک بهترین شبکۀ اجتماعی برای کسب و کارهای B2C یا Business to Consumer است. در این شبکۀ اجتماعی پیشنهادهایی وجود دارد که به این نوع از کسب‌وکارها کمک بسیاری می‌کند؛ مانند:
- ایجاد صفحات تجاری مربوط به کسب و کار و شرکت و برند
- بازارچه‌های فیس‌بوکی برای ارائۀ کالا و خدمات
- ایجاد گروه‌های خاص تبلیغاتی
این شبکۀ اجتماعی با بیشترین تعداد کاربر در جهان بهترین بستر برای فعالیت استارتاپ‌های و کسب‌وکارهای نوپا است.
البته با توجه به محدودیت‌هایی که در ایران برای استفاده از این شبکۀ اجتماعی وجود دارد باید به این نکته توجه کرد که آیا با وجود این محدودیت‌ها کاربراین که مخاطب کسب‌وکار شما باشند در فیسبوک فعال هستند یا نه.
شاید یوتیوب را نتوان با تعریف دقیق یک شبکۀ اجتماعی تطبیق داد اما با قابلیت به‌اشتراک‌گذاری و لایک و کامنت توانسته است محبوبیت بسیاری در نزد کاربران به دست بیاورد.
یوتیوب یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی برای ارائۀ محتوای آموزشی است. همان‌طور که میدانید تولید محتوای آموزشی برای رشد استارتاپ‌ها بسیار مهم است؛ به ویژه استارتاپ‌هایی که در حوزۀ تکنولوژی و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند هم در جایگاه تولیدکنندۀ محتوا و هم در جایگاه مصرف‌کنندۀ محتوا از مخاطبان مهم یوتیوب هستند.
یوتیوب به شما کمک می‌کند با ویدئو که یکی از پرطرفدارترین انواع محتوا است، برندسازی کنید. با پست‌های تبلیغاتی یا آموزش دنباله‌دار مخاطبان را با خودتان همراه کنید.
شبک‌های اجتماعی مبتنی بر تصویر بهترین ابزار برای نمایش محصولات و جذب مخاطبان با تصویر است. پینترست مانند اینستاگرام بهترین پلتفرم برای کسب و کارهای مبتنی بر هنر، تجارت الکترونیک، لباس، مواد غذایی، گل و گیاه، لوازم خانگی، معماری و... است.
اینستاگرام در زمینه‌های مختلف توانسته است موقعیت بقیۀ شبکه‌های اجتماعی را تحت تأثیر قرار بدهد. مخصوصاً در ایران به دلیل محدودیت‌های شبکه‌های اجتماعی دیگر، کسب و کارها بیشترین تمرکز خود را به اینستاگرام معطوف کرده‌اند.
کسب‌وکارها به وسیلۀ اینستاگرام مخاطبان‌شان را به پشت صحنۀ کار خود می‌برند آنها را در داستان کسب و کار خود شریک می‌کنند. به‌ویژه کسب و کارهایی که هویت خانگی و محلی دارند به وسیلۀ اینستاگرام در مخاطبان حس اعتماد و اطمینان از کیفیت محصول ایجاد می‌کنند.
لینکدین جای حرفه‌ای‌هاست یا کسانی که می‌خواهند وارد دنیای حرفه‌ای کسب و کار بشوند. افراد در لینکدین به دنبال فرصت‌های شغلی، همکار یا کارکنان حرفه‌ای هستند.
لینکدین بهترین فضا برای تعامل در زمینۀ کسب و کارهای B2B یا Business to Business است.
توییتر بیشتر از همه جایی برای تبادل اخبار و وقایع و روزمره‌نویسی است. به همین دلیل بهترین جا برای ایجاد حس مشارکت افراد در تبلیغات کسب و کارهاست. محتوا در توییتر به سرعت مود توجه قرار می‌گیرد و منتشر می‌شود.
اگر کسب و کارهای بتوانند اعتماد و تجربۀ کاربری مخاطبان خود را بهتر کنند، واکنش‌های خوبی به محصولات و خدمات در توئیتر دریافت می‌کنند که درواقع مانند تبلیغ دهان به دهان در دنیای تجارت آفلاین، محسوب می‌شود.
با مطالبی که گفته شد، تا حدی با حال و هوای شبکه‌های اجتماعی مختلف و میزان و نحوۀ تأثیرگذاری آنها آَشنا شدیم. با توجه به زمینۀ استارتاپی که در آن فعالیت می‌کنیم می‌توانیم با بررسی‌های دقیق‌تر انتخاب درستی داشته باشیم.
در ادامه به چند نکته اشاره می‌کنیم که در انتخاب شبکۀ اجتماعی برای استارتاپ به شما کمک می‌کنند:
همۀ این مطلب را برای این ارائه کردیم که بگوییم شبکه‌های اجتماعی را بشناسید و جدی بگیرید. اما باید توجه داشته باشید که شبکه‌های اجتماعی کافی نیستند. در واقع دنیای دیجیتال با تمام تأثیری که امروزه می‌تواند در کسب‌وکارها بگذارد یکی از راه‌های بازاریابی است.
اینکه بازاریابی دیجیتال را در اولویت قرار بدهید یا نه به نوع کسب و کار شما بستگی دارد. این انتخاب و عملکرد شما در شبکه‌های اجتماعی باید بسیار هوشمندانه و حساب‌شده باشد.
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم و بر آن تأکید کنیم که فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برای معرفی کسب و کار به تلاش مداوم و نظم در ارتباط با مخاطبان دارد.
باید به طور منظم پست‌های جذاب منتشر کنید. تعامل ایجاد کنید و این تعامل را با توجه به خواسته‌های مخاطبان حفظ کنید.
در مقابل موج‌های منفی که علیه محصول و خدمات شما راه می‌افتد، واکنش‌های درست و حساب‌شده داشته باشید و بدانید که باید برای موفقیت در این مسیر وقت بگذارید و صبور باشید.
اگر در این زمینه دانش کافی ندارید از آژانس‌های دیجیتال یا مراکزی که در این زمینه می‌توانند به شما کمک کنند، مشورت بگیرید. مؤسسه‌ها و شرکت‌هایی که کار خدمات شبکه‌های اجتماعی ارائه می‌دهند می‌توانند با توجه به بودجه و نوع کسب و کار شما بهترین گزینه‌ها را به شما پیشنهاد بدهند.
