افزایش وفاداری کارکنان از مهمترین اهداف سازمانهای موفق است. با وجود اینکه ممکن است خیلی از افراد، وفاداری را واژهای با کاربرد عمومی تلقی کنند، اما وفاداری در بحث شغلی و سازمانی، مفهومی بسیار مهم و عمیق است؛ آنقدر مهم که سازمانها اجرای برنامههای ویژهای را برای ایجاد و تقویت این خصوصیت در کارکنانشان در دستور کار قرار میدهند. منظور از وفاداری، حدی است که یک کارمند خود را وقف سازمان میکند و معتقد است که ماندن در سازمان به نفع اوست.
کارکنان وفادار، بهصورت پیشدستانه در جستجوی شغل جدید نیستند. احساس وفاداری درنتیجه یک تعامل دوجانبه ایجاد میشود که یک سوی آن کارمند و سوی دیگر آن، کارفرما قرار میگیرد. شرط لازم شکلگیری احساس وفاداری این است که کارمند احساس کند سازمان واقعاً به او نیاز دارد؛ در این صورت او نیز بهترین عملکرد را ارائه میدهد و به دنبال کار دیگری نمیرود. وفاداری کارکنان یک طیف است که از بیوفایی فعال تا وفاداری فعال را دربرمیگیرد. در این مقاله از تینت میخواهیم به بررسی اهمیت وفاداری سازمانی و راههای تقویت آن بپردازیم.
افزایش وفاداری کارکنان چه اهمیتی دارد؟
شاید بپرسید اساساً چرا افزایش وفاداری کارکنان مهم است؟ آیا وفاداری خودبهخود ایجاد میشود یا سازمان باید اقدامی در این زمینه انجام دهد؟
بهطور خلاصه باید گفت که افزایش وفاداری کارکنان، با سطح بهرهوری سازمان بیشترین ارتباط را دارد. بنابراین اگر میخواهید سازمان به حداکثر سطح بهرهوری برسد، باید کارکنانی وفادار داشته باشید. داشتن کارکنان وفادار علاوه بر افزایش بهرهوری، از جنبههای دیگری هم حائز اهمیت است که برخی از مهمترین این جنبهها عبارتاند از:
افزایش وفاداری در کارکنان اتفاقی نیست که خودبهخود رخ دهد و همانطور که گفتیم، سازمانها برای این منظور، برنامههای مختلفی را دنبال میکنند. هر سازمان با توجه به شرایط خاصی که دارد، میتواند انجام راهکارهای متفاوتی را برای این منظور در نظر بگیرد اما در این بین، راهکارهایی هم وجود دارند که ماهیت عمومی داشته و همه سازمانها میتوانند برای افزایش وفاداری کارکنان از آنها استفاده کنند. در اینجا پنج راهکار اساسی بهبود وفاداری سازمانی را معرفی و تشریح میکنیم.
افزایش وفاداری کارکنان، در وهله نخست مستلزم این است که به آنها نشان دهید برایشان اهمیت قائل هستید و هیچ چیز بهتر از اقدام عملی در راستای پیشرفت و توسعه، این پیام را به کارکنان منتقل نمیکند. این کار را طریق ثبتنام آنها در دورههای آموزشی انجام دهید.
به پیشرفت و توسعه کارکنان هم از جنبه حرفهای و هم از بُعد فردی توجه کنید. ازآنجاییکه دورههای آموزشی، اولویت یکسانی ندارند، بهتر است ابتدا از سرمایهگذاری روی دورههای ضروری مطمئن شوید. بهعبارتدیگر اول واجبات را ادا کنید و بعد بروید سراغ مستحبات! آموزش حرفهای کارکنان، باید متناسب با وظایف و نقش آنها در سازمان باشد و قبل از هر دوره، باید الزامات برگزاری آن را مورد توجه قرار دهید. یادتان نرود که عدم آموزش و توسعه، یک فرمول قطعی برای شکست پروژه افزایش وفاداری کارکنان است!
استخدام کارکنان پیام روشنی دارد: شما برای پیشرفت و هدایت سازمان به آنها نیاز دارید. وقتی کارکنان را بابت آنچه انجام میدهند، تشویق کنید، به آنها نشان میدهید که قدردان زحماتشان هستید و از صمیم قلب میخواهید که در انجام وظایفشان موفق باشند. در مقابل، کارکنان نیز درمییابند که شما سختکوشی و تعهدشان را میبینید و به آنها بابت این تعهد و سختکوشی، پاداش میدهید. این پاداش میتواند اَشکال مختلفی داشته باشد.
استراتژی سازمان برای افزایش وفاداری کارکنان، نباید از بالا به پایین باشد و نباید صرفاً توسط مدیران و رهبران سازمانی، تدوین و اجرایی شود. این استراتژی را باید با تمرکز بر کارکنان سازمان ایجاد کرد و در اجرای آن نیز کل سازمان را مدنظر قرار داد. چه کسی بهتر از خود کارمندان از مؤلفههای خلق و افزایش وفاداری، آگاه است؟ مطمئناً هیچکس! پس آنها را در فرایند تدوین استراتژی ایجاد وفاداری، دخالت دهید.
سازمانهایی که درک بهتری از انتظارات و خواستههای کارکنان دارند، بهتر میتوانند از آنها پشتیبانی کنند و این پشتیبانی نیز بهتدریج، زمینه شکلگیری وفاداری را فراهم میسازد. استراتژی ایجاد وفاداری در کارکنان باید شامل عناصری مثل اهداف، توسعه، پیشرفت و قدردانی باشد.
یکی دیگر از راهکارهای مؤثر در افزایش وفاداری کارکنان، ایجاد کانالهای مؤثر ارتباط و بازخورد است. این کار، اقدامی ضروری در راستای برقراری رابطه سازنده بین مدیر و کارمند محسوب میشود. بهطور مستمر با کارکنان در ارتباط باشید و برگزاری جلسات حضوری را در فواصل زمانی از پیش تعیینشده، در دستور کار قرار دهید. مدیران باید بهطور مستمر درباره موضوعاتی مثل اهداف، رضایت و پیشرفت با کارکنان گفتگو کنند.
یک مدیر مؤثر باید بتواند حوزههای حساسی را که در ارتباط با یک کارمند، نیاز به توجه و رسیدگی دارند، شناسایی کند و صدالبته که این امر، بدون همراهی کارکنان، امکانپذیر نیست. با استناد به گالوپ، مدیرانی که برای ایجاد اعتماد و برقراری روابط مثبت با کارکنان، زمان صرف میکنند، 48% سود بیشتری به سازمان میرسانند.
از عواملی که در بحث افزایش وفاداری کارکنان، کمتر مورد توجه قرار میگیرد، کنترل است. اما کنترل چه ارتباطی به وفاداری میتواند داشته باشد؟ بیایید بررسی این موضوع را با مدیریت ذرهبینی (Micro- Management) آغاز کنیم. مدیریت ذرهبینی، آینه تمامنمای کنترل سلطهجویانه است. در این شکل مدیریتی، مدیر یا سرپرست، در جزئیترین وظایف کارکنان هم دخالت میکند و به آنها در انجام کارها آزادی عمل نمیدهد. در این شرایط کارمند هیچ استقلال و اختیاری از خودش ندارد و از نگاه مدیر، فاقد بلوغ و صلاحیت کافی در انجام کارهاست. واضح است که چنین رویکردی نهتنها مانع از ایجاد وفاداری میشود، بلکه میتواند سازمان را به سیستمی مُرده تبدیل کند.
اعتماد، نقش بسیار مهمی در افزایش وفاداری کارکنان ایفا میکند. بنابراین از مدیریت ذرهبینی دست بردارید و به پرسنل نشان دهید که به آنها اعتماد دارید. وجود این اعتماد را از طریق اعطای اختیار، استقلال و قدرت تصمیمگیری به کارکنان، ثابت کنید. بهاینترتیب، ضمن ایجاد رضایت و تعهد، گام بلندی در مسیر توانمندسازی کارکنان برداشتهاید که این توانمندسازی، احساس وفاداری در آنها را تقویت میکند.
سخن آخر
با پیچیدگی فضای روزافزون کسبوکار، کارفرمایان بیشتر از هر زمان دیگری به پرسنل وفادار نیاز دارند. افزایش وفاداری کارکنان، سازمان را به نقطهای میرساند که بتواند با خیال راحت روی همراهی آنها حساب کند. کارکنان وفادار، به مجموعهای که برای آن کار میکنند، از صمیم قلب علاقه دارند و تا جایی که بتوانند، حافظ منافع سازمان خواهند بود.
ایجاد حس وفاداری، احتمال فرسودگی شغلی کارکنان را بهشدت کاهش میدهد و زمینهای مساعد را برای همکاری بلندمدت آنها با سازمان فراهم میکند. بهبود برند کارفرمایی و کاهش نرخ ترک خدمت، از دیگر جنبههای اهمیت وفاداری سازمانی هستند.