منابع انسانی به افرادی که برای یک سازمان کار میکنند و در ازای آن حقوق میگیرند، اطلاق میشود. در واقع یکی از پایههای اصلی هر سازمان، منابع انسانی است. مصاحبه و استخدام، مدیریت پرسنل، ارزیابی عملکرد افراد، افزایش نوآوری و خلاقیت، برنامهریزی، بررسی موارد انگیزشی و تنبیهی، اعمال رویکردهای جدید و توسعه روابط بینسازمانی از وظایف مهم مدیریت منابع انسانی است.
در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی و تحول دیجیتال، در بخش منابع انسانی نیز تغییراتی صورت گرفته است؛ بهعنوان مثال کارها و وظایفی از قبیل ارتباط با کارمندان، بررسی عملکرد پرسنل و برخورد با مشتری، که پیش از این بهصورت فیزیکی انجام میشد، امروزه با توجه به تحول دیجیتال منابع انسانی، با سهولت و سرعت بیشتری انجام میشوند. در مقاله پیشرو در مورد تحول دیجیتال منابع انسانی، تحول دیجیتال مدیریت منابع انسانی و تأثیر تکنولوژی بر این مقوله صحبت میشود.
منابع انسانی، ستون فقرات هر سازمان بوده که با روشهای مختلف مثل برقراری ارتباط بین کارمندان، ارائه پشتیبانیهای لازم و بررسی عملکرد افراد در جهت زنده و پویا نگه داشتن سازمان تلاش میکند. امروزه تحول دیجیتال توانسته راه خود را به کسبوکارها و صنایع باز کند و تغییرات بزرگی در آنها به وجود آورد.
مانند سایر بخشهای هر سازمان، تحول دیجیتال منابع انسانی نیز برای هر کسبوکارلازم و ضروری است. با ظهور هوش مصنوعی، بلاکچین، یادگیری ماشینی، مدیریت خودکار عملکرد و موارد دیگر، بخش منابع انسانی که همچنان برای جمعآوری و بررسی دادهها به برنامههایی مثل اکسل متکی هستند، باید به سمت تغییرات اتوماسیون حرکت کنند. در ادامه به بررسی چالشها و نتایج تحول دیجیتال منابع انسانی پرداخته میشود.
هدف از تحول دیجیتال منابع انسانی، بررسی اتوماتیک عملکرد و کاهش زمان صرف شده برای انجام کارها، افزایش تجربه کارمندان، زمانبندی و برنامهریزی دقیق است. تحول دیجیتال مدیریت منابع انسانی، تحولی در نحوه عملکرد منابع انسانی در تمام زمینهها مثل حقوق و دستمزد، مدیریت عملکرد، یادگیری و توسعه، استخدام افراد مستعد و بررسی سود و زیان سازمان بر اساس دادهها است.
امروزه در سازمانها با همکاری بخش IT، مدیریت منابع انسانی میتواند در جهت تحول دیجیتال، توانمندسازی کارکنان، بهبود عملکرد نیروی کار و افزایش بهرهوری گام بردارد. این تحول روحیه همکاری و تعامل بین کارمندان را افزایش داده و موجب میشود که افراد نقد و تجزیهوتحلیل خود را با سهولت بیشتری در اختیار کارفرمایان قرار دهند.
دیجیتالی کردن به معنی تغییر فرایندهای دستی به فرایندهای دیجیتال است؛ بهعنوان مثال دیجیتالی کردن سوابق ده سال اخیر کارمندان.
دیجیتالی شدن به معنی استفاده از ابزارهای دیجیتال برای انجام کارهای روزمره در سازمان است. برای دیجیتالی شدن یک سازمان باید در زمینه استفاده از فناوری بین پرسنل فرهنگسازی شده و مدیریت نیز به صورت دیجیتال هدایت و رهبری سازمان را بهعهده بگیرد. بهعنوان مثال در سالهای اخیر تأثیر هوش مصنوعی در تحول دیجیتال منابع انسانی بسیار مشهود است.
تحول دیجیتال شامل دیجیتالی شدن، دیجیتالی کردن و اتوماسیون فرایندها میشود؛ تشخیص اینکه کدام فرایندها باید دیجیتالی یا حذف شوند برعهده مدیریت منابع انسانی است. در نتیجه تحول مدیریت دیجیتال منابع انسانی باید به استفاده از روشهای کارآمد و سرعت بخشیدن به حل مسائل مختلف بینجامد.
مدیریت منابع انسانی با بررسی دادهها و الگوریتمها میتواند مهارتها و نقاط ضعف کارمندان را شناسایی و در جهت رفع آنها اقدام کند؛ همچنین تحول دیجیتال مدیریت منابع انسانی موجب سرعت بخشیدن به فرایند شناسایی، ارزیابی و استخدام نیروهای جدید میشود.
ابتدا هدفی را که میخواهید با اجرای تحول دیجیتال منابع انسانی بهدست آورید، مشخص کنید. هنگام تعریف هدف تحول دیجیتال میتوانید سؤالهای زیر را مدنظر داشته باشید:
آیا تحول دیجیتال روند انجام کار را برای افراد آسانتر میکند؟ تحول دیجیتال منابع انسانی باید به نفع همه افراد باشد؛ به این معنا که اگر بخش منابع انسانی بخواهد سیستم مدیریت خودکار را برای جمعآوری اطلاعات و تصمیمگیری در مورد حقوق افراد پیاده کند، مدیران و کارمندان هم باید به سیستم دسترسی داشته باشند و تغییرات را مشاهده کنند.
چگونه تحول دیجیتال در دستیابی به هدف عمل میکند؟ مدیریت منابع انسانی میتواند با استفاده از هوش مصنوعی در جهت انتخاب و استخدام افراد مستعد اقدام کرده و مسئولیت افراد را بر اساس تواناییهایشان مشخص کند؛ به این ترتیب فرایند دستیابی به هدف با سرعت و سهولت بیشتری انجام میشود.
آیا تحول دیجیتال در سوددهی سازمان تأثیر دارد؟ هدف تحول دیجیتال باید با هدف سازمان همسان باشد. میزان موفقیت اتوماسیون کردن کارها با میزان سوددهی سازمان سنجیده میشود. بهعنوان مثال تحول دیجیتال منابع انسانی میتواند در کاهش هزینههای استخدام افراد و در نتیجه کاهش هزینههای کلی سازمان مؤثر باشد؛ همچنین تحول دیجیتال مدیریت منابع انسانی به مدیریت امکان میدهد که پرونده متقاضیان کار را به راحتی مطالعه کرده و فرد مناسب را انتخاب کند، این امر از هدررفت انرژی و هزینه جلوگیری میکند.
از آنجایی که هرگونه تحول در بخش منابع انسانی روی عملکرد مدیران و کارکنان تأثیر میگذارد، مدیریت منابع انسانی باید در رأس امور مربوط به تحول دیجیتال بوده و مستقیما با کارمندان تعامل داشته باشد.
برای بهبود روند تحول دیجیتال منابع انسانی میتوانید از نیروهای متخصص کمک بگیرید. برای مثال اگر نیروهای فعلی سازمان کار با ابزارهای هوش مصنوعی را نمیدانند، مدیریت منابع انسانی باید در جهت استخدام فرد متخصص اقدام کند؛ این فرد میتواند دادهها و اطلاعات را بررسی و ارزیابی کرده و مسیر دستیابی به هدف را هموار کند.
با تحول دیجیتال منابع انسانی، میتوانید برای هر فرایند یک بازه زمانی مشخص کنید.
تحول دیجیتال مدیریت منابع انسانی موجب میشود که بهتدریج برخی از کارهایی که قبلا بهصورت فیزیکی انجام میشدند و زمانبر بودند، حذف شوند. بهعنوان مثال در چرخه استخدام نیروها دیگر لازم نیست با بررسی رزومهها و آگهیها به دنبال فرد مناسب بگردید؛ تحول دیجیتال منابع انسانی به شما کمک میکند که با نصب یک نرمافزار استخدام، فرد مورد نظر را انتخاب کنید.
مدیر ارشد سازمان باید هرگونه تغییر و تحولی را از جمله تحول دیجیتال منابع انسانی، به کارمندان و مدیران دیگر اطلاع داده و آنها را آماده کند. مدیریت منابع انسانی باید ابتدا این تغییرات را در مقیاس کوچک اجرایی کرده و نتایج آن را بررسی کند؛ سپس با استفاده از تجربیات و نتایج، تحول دیجیتال را در مقیاس بزرگ و سازمانی برقرار سازد. برای این کار بهتر است مدیریت منابع انسانی، گروهی چند نفره ایجاد کرده و آنها را مسئول آموزش و بررسی نتایج این فرایند کند.
برای موفقیت تحول دیجیتال منابع انسانی، باید نحوه استفاده از روشهای دیجیتال را به کارکنان آموزش داد. مدیریت سازمان موظف است که کارمندان را به یادگیری و استفاده از فناوری جدید تشویق کند. استفاده از فناوری دیجیتال موجب صرفهجویی در زمان و کاهش هزینهها میشود، بنابراین برای هر سازمانی لازم است که تحول دیجیتال را پذیرفته و آن را برای دستیابی به اهدافش بهکار گیرد.
تحول دیجیتال مدیریت منابع انسانی موجب تسریع فرایند استخدام افراد، سهولت در ارتباطات برون و دورن سازمانی و افزایش دقت و سرعت بررسی اطلاعات و دادهها میشود و در نتیجه به کاهش هزینههای شرکت و افزایش سوددهی و بهرهوری میانجامد. در واقع هدف از تحول دیجیتال، ایجاد سازمانی مدرن است که همگام با پیشرفتهای تکنولوژی حرکت میکند.