ارزیابی عملکرد کارکنان و اعضای یک تیم چه آنهایی که در استخدام سازمان هستند و چه کسانی که در قالب‌های قراردادی، پروژه‌ای و دورکاری همکاری می‌کنند اهمیت بسیار بالایی دارد. اما ارزیابی اعضای تیم حساسیت‌های خاص خودش را دارد. زیرا اگر طرح ارزیابی اعضای یک تیم را بتوان به شکل صحیح طراحی و اجرا کرد، کمترین نتیجه آن بالا بردن سطح انگیزه و بهره‌وری کارکنان و سازمان است. همچنین به کمک ارزیابی عملکرد کارکنان می‌توان حفره‌ها و نیازهای آموزشی منابع انسانی را شناسایی کرد و با طراحی برنامه‌های خاص آموزشی در جهت از میان بردن و ارتقاء آنها حرکت کرد.
اما وای به روزی که برنامه ارزیابی عملکرد کارکنان بدون برنامه و سطحی اجرا شود. در چنان شرایطی از قضا کاهش انگیزه و بهره‌وری نیروهای سازمانی کمترین نتیجه این اشتباه خواهد بود. همچنین هرگز نباید به سبک مدیران کلاسیک ابتدای قرن بیستم ارزیابی اعضای تیم و کارکنان را به قصد کنترل آنها انجام داد. اگر قرار است با این نگاه در یک مجموعه ارزیابی اعضای تیم انجام بشود، بهتر است آن را فراموش کنید. امروزه ارزیابی اعضای تیم به شکل صحیح زمانی صورت می‌گیرد که با هدف راهنمایی و توسعه قابلیت‌های آنها جهت تشویق به مشارکت گروهی بیشتر و افزایش کارایی و اثربخشی انجام شود. در غیر این صورت برنامه ارزیابی اعضای تیم محکوم به شکست خواهد بود.
برای استارت یک برنامه ارزیابی اعضای تیم ضروری است پیش از هر اقدامی از خود بپرسید «چرا و چگونه قرار است این ارزیابی عملکرد را انجام بدهید؟». در این راه باید تعریف دقیقی از ارزیابی عملکرد روی کاغذ بیاورید و معیار سنجش را در این برنامه مشخص کنید. به فرآیندی که طی آن عملکرد منابع انسانی سازمان از نیروهای اجرایی تا مدیران ارشد در بازه‌های زمانی مشخص و با هدف شناخت دستاوردها، نیازهای آموزشی، نقاط قوت و ضعف، تقویت قوت‌ها و بهبود ضعف‌ها جهت برنامه‌ریزی مسیر شغلی مورد سنجش قرار می‌گیرد، ارزیابی عملکرد کارکنان می‌گویند.
اهداف و فرهنگ هر کسب‌وکار، شرح وظایف و رفتارها به علاوه شایستگی‌های شغلی نیز به عنوان معیارهای سنجش در یک برنامه ارزیابی اعضای تیم شناخته می‌شوند. در این مسیر باید عواملی چون خصوصیت‌ها و نقش رهبری تیم، سطح همدلی، جذابیت موضوع فعالیت برای همه اعضا، میزان هماهنگی اعضای تیم با یکدیگر، سطح رضایت و اعتماد اعضا، مسئولیت‌پذیری و شفافیت اهداف یک تیم در سازمان را مورد سنجش و بررسی قرار داد تا تیم‌ها را به بهترین شکل ممکن رهبری کرد.
ارزیابی عملکرد اعضای سازمان موجب می‌شود فرآیند ارتقاء شغلی و آموزش کارکنان کلید زده شود، ارتباط حرفه‌ای و در عین حال دوستانه میان منابع انسانی، مدیران و رهبران سازمان بهتر شکل بگیرد و همچنین شایستگی‌های افراد شناسایی شود و سیستم پرداخت حقوق و تعیین دستمزد عادلانه‌تر به مرحله اجرا برسد.
همچنین باید توجه داشت نمی‌توان محدوده زمانی بررسی عملکرد را بلندمدت و طولانی در نظر گرفت. به صورت عمومی ارزیابی اعضای تیم در بازه‌های زمانی یک ساله انجام می‌شود. هر چند بسیاری از سازمان‌های موفق ارزیابی میان‌دوره را پس از عبور از 6 ماهه نخست سال نیز انجام می‌دهند. البته ارزیابی 6 ماهه بیشتر در راستای شناخت بهتر ضعف‌ها و قوت‌ها و رصد تغییرات نیروهای انسانی و بهبود توانمندی‌ها و انگیزه آنها طی 6 ماهه دوم سال انجام می‌شود و هویت مستقلی ندارد.
ارزیابی عملکرد اعضای تیم برای نیروهایی که از سازمان حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند و برای آنها سابقه بیمه رد می‌شود، در قالب‌های رسمی صورت می‌پذیرد اما ارزیابی فعالیت سایر نیروهای قراردادی، همکاران دورکار، فریلنس و پروژه‌ای می‌تواند به شکل داوطلبانه باشد. البته این افراد نیز حق دارند بازخوردها و تحلیل‌های ارزیابی انجام‌شده از عملکرد خود را مانند نیروهای رسمی دریافت کنند و حتی از برنامه‌های آموزشی و تقویتی سازمان بهره‌مند شوند. حین تهیه بازخورد بهترین کار استفاده از تکنیک فیدبک 360 درجه است. در این شیوه شخص از نگاه خارجی توسط همکاران، مدیران و تعامل‌گران مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و واضح است که نتیجه‌ای بسیار دقیق‌تر و جامع‌تر نسبت به بازخوردهای معمولی در اختیار شخص، مدیران و برنامه‌ریزان قرار می‌دهد.
نکاتی که در این بخش مطرح خواهیم کرد شاید چندان پیچیده نباشند اما باور کنید روی نتیجه برنامه ارزیابی اعضای تیم اثر شگرفی خواهند گذاشت.
ارزیابی عملکرد کارکنان را باید یکی از بهترین و کارآمدترین ابزاری دانست که در دسترس رهبران سازمانی برای برقراری ارتباط سالم و حرفه‌ای با کارکنان سازمان و اعضای تیم‌ها قرار دارد. اجرای یک برنامه ارزیابی تیم به شکل صحیح یک بازی دو سر برد است. این اقدام در نهایت هم به نفع مدیران و برنامه‌ریزان اصلی سازمان تمام می‌شود و هم کارکنان در سطوح مختلف. با استفاده از ارزیابی اعضای تیم می‌توانید ریشه بسیاری از مشکلات را شناسایی و از تکرار آنها جلوگیری کنید.
این اقدام همچنین موجب می‌شود بتوانید زمان را حین اجرای پروژه‌ها بهتر مدیریت کنید. ارزیابی مثل یک آینه تمام‌قد وضعیت منابع انسانی به عنوان بدنه اصلی سازمان شما را در مقابلتان ترسیم می‌کند. از اطلاعات این ارزیابی می‌توانید در بسیاری از اموری که از جنس برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری خرد و کلان برای آینده هستند استفاده کنید. تدوین استراتژی‌ها، بهبود عملکرد، برنامه ویژه افزایش کارایی و اثربخشی، تصحیح فرهنگ سازمانی و بهبود فرآیند جذب استعدادهای برتر از جمله مواردی هستند که به صورت مستقیم از نتایج ارزیابی اعضای تیم و کارکنان بهره‌مند خواهند شد.
پس از برگزاری طرح ارزیابی عملکرد کارکنان و اعضای تیم در بازه‌های زمانی مشخص، محدود و تکرارشوند طی سال‌های بعد باید این اطلاعات را با دقت تجزیه و تحلیل کنید و از نتایج تحلیل‌ها برای بهبود عملکرد تیم و سازمان کمک بگیرید. با اطلاعاتی که به دست می‌آورید می‌توانید برای ارتقاء یا کاهش مسئولیت‌ها اعضای تیم، برگزاری برنامه‌های رسمی آموزشی و انگیزشی، ارائه پاداش‌های مادی و معنوی، استخدام نیروهای جدید و مناسب‌سازی شرح وظایف کارکنان تصمیم‌های صحیح بگیرید. در این راه مشاوره‌های مدیریتی از سامانه تی‌نت را از یاد نبرید.
